تحلیلی از مخاطره اقلیمی امواج ابر گرم سال 1389 استان خوزستان

در این پژوهش با بررسی و تحلیل داده­های دمای بیشینه روزانه 13 ایستگاه استان خوزستان از روز اول خرداد تا 31 شهریور 1389 با استفاده از روش خوشه­بندی وارد ایستگاه­ها به چهار خوشه طبقه­بندی گردید. نتایج خوشه­بندی نشان داد که ایستگاه­های آبادان و بستان گرم­ترین ایستگاه­های خوزستان هستند و ایذه به نسبت دیگر ایستگاه­ها گرماهای ضعیف­تری دارد. هم­چنین بر اساس داده­های متوسط دمای بیشینه ایستگاه­های استان خوزستان، معیاری برای تعیین و جداسازی دماهای اَبَر گرم ارایه شده، که همان عدد آستانه 17/47 درجه سیلسیوس است. استمرار زمانی بیش از یک روز دماهای اَبَر گرم امواج اَبَر گرم را به­وجود آورده­اند. در بازه زمانی مورد مطالعه 5 موج گرمایی در استان خوزستان شناسایی گردید. برای تحلیل سینوپتیک گرم­ترین آن­ها از میان 5 اَبَر موج که یک موج اَبَر گرم 4 روزه به وقوع پیوسته از روز 14تا 17 تیرماه بود، برای مطالعه انتخاب گردید. نتایج تحلیل سینوپتیک موج اَبَر گرم یاد شده نشان داد که استقرار یک کم­فشار در سطح زمین و استیلای پرفشار در سطوح میانی تا 500 هکت وپاسکال و هم­چنین افزایش شدید ضخامت جو بر روی استان خوزستان که موجب فرونشینی هوای گرم و گرمایش بیش از حد سطح زمین می­شود، عوامل دینامیک- سینوپتیک وقوع روزهای اَبَر گرم هستند. تحلیل نقشه­های وزش دمای جو نشان داد که منشأ ورود گـرما به ایـران و خوزستان، فرارفت و انتقال هوای سـوزان و خـشک آفریقا، شبه­جزیره عربستان و عراق است که بانی و باعث وقوع امواج اَبَر گرم 14 تا 17 تیرماه سال 1389 در بخش وسیعی از ایران بویژه خوزستان بوده است.